جوان آنلاین: روزگار عوض شده، این را نه فقط در کلام مادربزرگ‌ها و مادر‌ها بلکه در واقعیت زیسته دنیای پیرامون‌مان حس می‌کنیم، به همین خاطر هم لازم است دختران‌مان را برای زندگی در دنیای امروز و از همه مهم‌تر برای اجتماعی بودن توانمند کنیم. این مهم به خصوص برای دخترانی که با چالش‌های شخصی وخانوادگی دست و پنجه نرم می‌کنند و تحت پوشش نهاد‌های حمایتی همچون کمیته امداد قرار دارند از اهمیت بالاتری برخوردار است. حالا در راستای حمایت از این دختران و توانمندسازی آنها، طرح ملی یاس در راستای توانمندسازی جامعه هدف کمیته امداد در ابعاد فرهنگی، روان‌شناختی و اجتماعی با همکاری جمعیت هلال‌احمر و کمیته امداد، با هدف افزایش عزت‌نفس و پذیرش مسئولیت اجتماعی بین خانواده‌های تحت حمایت و همچنین ایجاد شبکه فعال مدیریت بحران در سراسر کشور در حال اجراست. با اجرای این طرح، دختران وارد اجتماع و هلال‌احمری می‌شوند. دختران یاس در خانه‌های هلال‌احمر آموزش‌های امدادی را می‌بینند و وارد اجتماع می‌شوند. طرح یاس، طرحی کارشناسی و کلیدی محسوب می‌شود که پیوست فرهنگی و اشتغال‌زایی دارد و باعث کاهش آسیب‌های اجتماعی نیز می‌شود. بگذریم از اینکه به گفته عباس محمدزاده، سرپرست معاونت دانشجویی سازمان جوانان هلال‌احمر هزارو ۸۰۰ تن از این دختران طی همین کارگاه‌ها و آموزش‌ها توانسته‌اند نیمه گمشده خود را پیدا کنند و به خانه بخت بروند. آنچه در ادامه می‌آید حاصل گفت‌وگوی ما با معاون سازمان جوانان هلال احمر درباره طرح ملی یاس است.
آقای محمدزاده در خصوص طرح ملی «یاس» برای‌مان بگویید. شما نام این طرح را «یاس» گذاشته‌اید. چرا چنین نامی را برای طرح توانمندسازی دختران انتخاب کرده‌اید؟
دختران داوطلب هلال‌احمری در این طرح نام‌شان می‌شود یاران آسیب. ما واژه یاس را همیشه برای حضرت زهرا (س) به‌کار می‌بریم، برای همین نام این طرح را یاس گذاشتیم. در این طرح ما به آموزش و توانمندسازی دختران فاقد اشتغال تحت پوشش کمیته حضرت امام (ره) اقدام کردیم. دختران ما دخترانی بودند که غالباً تحصیل را رها کرده بودند و فعالیت اجتماعی خاصی نداشتند. ما به آنها در حوزه کارآفرینی، کمک‌های اولیه و فعالیت‌های بشردوستانه و سواد رسانه‌ای آموزش دادیم و توانستیم آنها را به جامعه و فعالیت‌های اجتماعی‌شان برگردانیم. این طرح خیلی موفق بود و از طرف رئیس کمیته امداد و از سوی دکتر کولیوند مورد استقبال قرار گرفت. هر دو در همه برنامه و همایش‌های این طرح حضور داشتند و به‌شدت استقبال کردند. اکثر این دختران بعد از حضور در طرح یاس و شرکت در دوره‌های مختلف، وارد فعالیت‌های بشردوستانه هلال‌احمر شدند. خیلی‌ها در اردو‌هایی که مربوط به دختران است به‌عنوان مسئول امدادونجات یا امدادگر همراه این گروه‌ها می‌روند و فعالیت می‌کنند.
این طرح چگونه اجرا می‌شود؟ آیا در سراسر کشور در حال اجراست؟ چه آموزش‌هایی به این افراد داده می‌شود و به‌طور کلی، روند کار چگونه است؟
این طرح با مشارکت کمیته امداد حضرت امام برگزار می‌شود و دختران بین سنین ۲۰ تا ۴۰ سال را پوشش می‌دهد. بیشتر بحث توانمندسازی بچه‌ها در سه عرصه رسانه، مردم‌یاری و کارآفرینی است. تا الان توانسته‌ایم نزدیک به ۵۰ هزار نفر را آموزش دهیم. از این گروه هم تقریباً هزارو ۸۰۰ نفر ازدواج کرده‌اند.
یعنی این توانمندسازی با هدف ازدواج انجام می‌شود یا ارتباطی با ازدواج ندارد؟
نه، اصلاً ارتباطی ندارد. کلاً بحث ازدواج نیست، اما موضوع این است که اکثر این دختر‌ها گوشه‌گیر بودند، وارد اجتماع نشده بودند، توانایی‌ها و مهارت‌های لازم را نداشتند. آموزش‌هایی که داده می‌شود هم در مباحث امدادی، اعتمادبه‌نفس، روان‌شناسی، رسانه و کارآفرینی است. همین الان که با شما صحبت می‌کنم، بیش از هزارو ۱۴۰ هسته کارآفرینی در بین این بچه‌ها تشکیل شده است و مشغول فعالیت هستند.
این آموزش‌ها و توانمندسازی برای چه گروه‌هایی از دختران است؟ آیا از مناطق محروم یا تحت پوشش کمیته امداد هستند؟ مناطق شهری یا روستایی فرق می‌کند؟
نه، فرقی نمی‌کند شهری باشد یا روستایی. هر کسی که واجد شرایط باشد و کمیته امداد به ما معرفی کند، می‌تواند در این طرح شرکت کند. هم از مناطق شهری کم‌برخوردار و هم مناطق روستایی در بین‌شان وجود دارد. در کسب‌و‌کار‌های خرد علاوه بر بحث‌های مشاوره‌ای و راهنمایی، سامانه‌ای وجود دارد تا آموزش‌های لازم را دریافت می‌کنند و موارد مادی هم نسبت به بضاعت هلال احمر انجام و کمک‌هایی هم به آنها داده می‌شود تا بتوانند برای خودشان اشتغال ایجاد کنند. علاوه بر آموزش‌هایی که داده می‌شود، یک سامانه کامل برای راهنمایی بچه‌ها وجود دارد.
آیا به آنها وام هم داده می‌شود یا فقط کمک بلاعوض؟
نه، ما کمک‌های بلاعوض در اختیارشان قرار می‌دهیم. بخش اقتصادی و وام‌ها در اختیار کمیته امداد است.
این کمک‌های بلاعوض معمولاً چقدر هستند؟
مقدار مشخصی ندارد. بسته به نوع فعالیت و منطقه و همچنین مشارکت خیرین، متفاوت است.
آیا فقط افراد بین ۲۰ تا ۴۰ سال تحت پوشش هستند یا سازمان داوطلبان هم همکاری دارند؟
نه طرح یاس از صفر تا صد در اختیار سازمان جوانان هلال احمر است.
چه شد که این طرح راه‌اندازی شد؟
آقای دکتر کولیوند با آقای دکتر بختیاری دیداری داشتند و این طرح بدون هیچ پیش زمینه و توافق‌نامه‌ای شروع شد. حدود ۹ ماه تا یک سال بعد از شروع فعالیت، توافق‌نامه امضا شد.
چه مدتی از اجرای این طرح می‌گذرد؟
الان نزدیک به سه تا چهار سال از آغاز طرح گذشته است. ارزیابی‌ها نشان می‌دهد طرح کاملاً موفق بوده است. هم کمیته امداد کاملاً همراه بوده است، هم بچه‌هایی که انتخاب شدند، در جمعیت هلال احمر مشغول فعالیت هستند. خیلی از آنها به عنوان امدادگران دختر مشغول فعالیت هستند و در حوزه فعالیت‌های بشردوستانه هم انصافاً خیلی خوب توانستند اقدام کنند.
برنامه شما برای آینده چیست؟ آیا قرار است این طرح گسترش پیدا کند؟
می‌خواهیم گام دیگری هم برداریم، فاز دوم در راه است. هدف‌گذاری ما ۱۰۰ هزار نفر است. در حوزه اشتغال‌زایی خرد وارد شده‌ایم. می‌خواهیم پلتفرم فروش برای محصولات این افراد راه‌اندازی کنیم، همچنین آموزش‌هایی در زمینه پرستاری، بهیاری، مراقبت سالمندان و نسخه‌خوانی در دستور کار است تا این بچه‌ها بتوانند وارد بازار کار جدی‌تری شوند.
این پلتفرم فروش برای کسانی است که خودشان محصولاتی تولید کرده‌اند، درست است؟
بله، دقیقاً. دنبال این هستیم که حداقل در بین اعضای خودمان یک پلتفرم تعریف کنیم که بچه‌های یاس بتوانند محصولات تولیدی خودشان را بفروشند. در این راستا چندین بخشنامه به استان‌ها ارسال کرده‌ایم که اگر قرار است کالایی خریداری شود، اولویت با محصولات تولیدی بچه‌های خودمان باشد، حتی اگر قیمت کمی بالاتر باشد. در گام نخست، فروش در داخل جمعیت انجام می‌شود.
یعنی این پلتفرم فروش برای بیرون از جمعیت برنامه‌ریزی نشده؟
فعلاً نه. اول پلتفرم داخلی، بعد اگر موفق بود، به بیرون گسترش می‌دهیم.
آموزش‌های تولید داخل جمعیت انجام می‌شود؟
بله بحث کارآفرینی ما را قبلاً استان کردستان بر عهده داشت. الان هم آذربایجان‌شرقی راهبری را بر عهده دارد و دبیرخانه طرح یاس در جمعیت هلال احمر استان قم است.
در حوزه کارآفرینی، آیا مشاوره تخصصی هم داده می‌شود؟ مثلاً اینکه فرد در چه زمینه‌ای موفق‌تر خواهد بود؟
بله، پلتفرمی از سوی دانشگاه شریف تهیه شده بود که عزیزان ما آن را به‌روزرسانی کردند. در آنجا حدود صدوخرده‌ای سؤال مطرح می‌شود. بر اساس پاسخ‌ها، تشخیص داده می‌شود که فرد در چه زمینه‌ای موفق‌تر خواهد بود. آیا وارد این عرصه شود یا عرصه‌ای دیگر. در حال حاضر، کل آن چهل‌وخرده‌ای‌هزار نفر تقریباً یک دور از فیلتر مشاوره‌های تخصصی عبور کرده‌اند که در بین آنها، هزارو ۱۴۰ هسته کارآفرینی تشکیل شده است.
آیا در بحث‌های بازگشت به تحصیل یا ادامه تحصیل هم فعال بوده‌اید؟
نه، تمرکز ما بیشتر بر توانمندسازی و اجتماعی‌سازی این بچه‌ها بوده است.
در حال حاضر کدام استان‌ها فعال‌تر هستند یا کدام استان‌ها بیشترین آموزش را داشته‌اند؟
در تمام استان‌ها فعالیت‌های لازم انجام شده است. ارزیابی‌ها در سطحی انجام شده است و تقریباً همه استان‌ها درگیر هستند؛
و کلام پایانی.
طرح ملی یاس جزو طرح‌های موفقی است که برگزار شده است. استقبال خوبی هم از سوی جمعیت شده و همراهی و مشارکت کمیته امداد واقعاً عالی بوده است. بچه‌هایی که از کمیته امداد وارد جمعیت هلال احمر می‌شوند، هیچ خط مشخصه‌ای ندارند. ما فقط در آمار داخلی اعلام می‌کنیم که چند نفر عضو کمیته امداد هستند. در کارت شناسایی یا هویت هیچ نشانی از کمیته امداد درج نمی‌شود، حتی در هدایایی که می‌دهیم، نامی از کمیته امداد نمی‌آوریم تا کرامت انسانی حفظ شود.
